Jos Dirix

Jos Dirix

Als jongeman trekt Jos Dirix (°1958) samen met een groep vrienden naar Finland. Hij verzamelt hout in het bos, koopt een hamer en beitel, en beeldhouwt zo zijn eerste werk. Gesteund door de aanmoedigingen van zijn vriendengroep gaat hij thuis verder aan de slag en meldt zich ook aan voor een baan bij een gerenommeerde bronsgieterij. Hij giet zo zijn eerste eigen beelden, een echt learning by doing-proces. 

Na die periode trekt hij vanuit Limburg naar de Kunstacademie in Utrecht. Om nieuwe lucht te gaan snuiven, en om zijn talent te gaan afchecken bij een breder publiek. Jos: “Je gelooft pas zelf dat je een kunstenaar bent door de (h)erkenning van anderen.”

Maar vooral, Jos vindt zijn passie. “Ik voelde dat mijn energie begon te stromen, ik kon me geestelijk ontwikkelen. Kunst maken is een intellectueel proces, of het nu een beeld van 5 cm is of een van 1,8 of 2,6 meter. Kunstenaar zijn is super gaaf, het is hard en zwaar werken.”

Kunst begint in je hoofd, gaat dan naar je buik en komt uit je handen

In het begin maakt Jos sculpturen van menselijke lichamen, torso’s om precies te zijn. Hij vond zijn inspiratie in zijn sport, jiujitsu, waar veel focus ligt op balans en kracht. Wanneer hij een boerderij koopt in Neer in Limburg, en zijn atelier in de stallen vestigt, kwamen ‘zijn’ dieren automatisch tot bij hem. Jos: “Als kunstenaar ben je misschien meer dan andere mensen gevoelig aan je omgeving. Hier leven ijslanders, stoere oerpaarden, en ook stieren. Ik had mijn roeping gevonden.

Mijn basisinspiratie haal ik altijd bij het dier zelf. Het is iets dat je moet kunnen ‘voelen’. Je moet kunnen kijken hoe het dier beweegt. Bij de ijslanders analyseer ik bijvoorbeeld de tölt, hun bijzondere manier van lopen. Ik ga mijn onderwerp ook echt bestuderen, wat is de anatomie, wat is het gedrag, wat drijft het dier? Het gaat zover tot mijn studieobject een persoonlijkheid heeft. Elk beeld is opnieuw een studiereis. ‘Little hunter’ bijvoorbeeld, was een panter die ik tijdens een safari in Afrika zag.

Mijn bronzen beelden zijn altijd het resultaat van verbeelding, een interpretatie van de werkelijkheid. Beeldhouwen is overdrijven en versterken. Als kunstenaar wil ik de ‘spanning’ raken. Een moment uit het leven, dat ‘pak’ ik in brons. Ik wil geen flauwe beelden maken, maar een krachtig Jos Dirix paard.”

Een mooi voorbeeld is ‘A horse called Corona’. Het paard verbeeldt de stilstand van het leven tijdens de gezondheidscrisis en ook de angst van toen, het ‘overgeleverd zijn’. Er zit een mooi verhaal aan vast. Jos: “Ik keerde in deze periode even terug naar mijn originele liefde en maakte mijn eerste coronapaard uit het hout van een van mijn lindenbomen. Dat beeld heeft een afmeting van 2,60 meter. Na het herschalen ‘hertaalde’ ik het naar een bronzen sculptuur van 70 cm, met een houtkleur patina.” 

‘Spelen’ met essentiële volumes, op zoek naar de ultieme vorm

Typisch bij deze internationaal gewaardeerde animalier, zijn de verschillende afmetingen van zijn werken, van 5 cm tot en met 2,6 meter. “De meester herken je aan zijn maten,” zegt hij erover. “Een groot beeld is niet per se beter. Maar een groot, goed beeld, dat is een teken van vakmanschap. Groter werk maken doe je als je gaat zoeken naar je grenzen. Het zijn verschillende stappen die je eerst zet, en dan durf je het grotere werk aan. 

Mijn doel als kunstenaar is altijd op zoek te gaan naar de ultieme vorm. Het elke keer beter doen, een stap vooruit zetten, vooral niet herhalen wat je voorheen al deed. Het is een oneindig proces. Iets wat je heel je leven kan doen. Ik neem dan ook nooit meteen afscheid van een beeld als het klaar is. Ik hou het nog even, laat het bezinken, en bestudeer het na.” 

Wat wil de Nederlander graag bereiken met zijn werk? Jos: “Wij als kunstenaars maken iets moois. Ik hou ervan dat mensen zich kunnen ‘laven’ aan mijn kunst. Zich erin herkennen, erkennen, ervan genieten en wie weet wel kopen.”